Le bonheur de vivre (The Joy of Life) (1905)của Henri Matisse
Các nhà khoa học tại Pháp, Bỉ và Mỹ đều đã khẳng định rằng các tác phẩm của hai danh họa Henri Matisse và Vincent Van Gogh đang mất đi màu vàng tươi của chúng và dần chuyển sang một tông màu be khiến diện mạo của chúng thay đổi một cách đáng kể.
Việc mất đi độ sáng của màu là do chất liệu sơn vàng được sử dụng-vàng Caddimi. Được dùng phổ biến trên nhiều tác phẩm nghệ thuật ấn tượng, hậu ấn tượng và hiện đại, nó chứa các thành phần hóa học dễ bị ôxi hóa khi tiếp xúc với ánh sáng, làm cho màu sắc của nó dần mất đi độ tươi sáng.
Các nhà khoa học đã thử tái tạo nguyên trạng của bức tranh khoảng 100 năm trước (bên trái) trên máy tính
Việc loại màu vẽ này đã được sử dụng rộng rãi đồng nghĩa với rất nhiều tác phẩm nghệ thuật khác cũng có thể chịu số phận tương tự.
Các nhà khoa học đang tiến hành nghiên cứu hai bức tranh, là “Joy of Life” của Matisse và “Flowers in Blue Vase” của Van Gogh, đã thừa nhận rằng phần lớn bức tranh (cả hai bức) đều có những thay đổi đáng kể cả về màu sắc lẫn hình ảnh nói chung so với một thế kỷ trước.
“Flowers in Blue Vase”(1887)của Vincent Van Gogh
“kết quả của cuộc nghiên cứu này cho ta thấy tầm quan trọng của việc không những cần phải hiểu rõ tính chất hóa học của những màu sơn dễ bị biến đổi, mà còn phải hiểu về các chất liệu từng được các họa sĩ bậc thầy thế kỷ XX sử dụng để làm sơn vẽ.”-Jennifer Mass, giáo sư trường đại học Delaware, người tham gia cuộc nghiên cứu, nói với Telegraph.
Một điều thú vị khác là dường như màu vàng Caddimi sẽ tiếp tục phai đi với một tốc độ không đổi, bất chấp việc thay đổi những yếu tố như vị trí địa lý.
“Một điều khiến tôi ngạc nhiên, đó là trong những bức tranh của nhiều họa sĩ khác nhau, được vẽ tại những nơi địa lý khác nhau, được bảo quản suốt 100 năm nay tại vô số các bảo tàng với điều kiện khác nhau, sự biến đổi hóa học diễn ra vô cùng đồng đều.”-Giáo sư koen Janssens đến từ đại học Antwerp, Bỉ.
"Wheat stack under a cloudy sky" của Vincent Van Gogh; màu đỏ của những chiếc lá đang dần thay đổi. Nguồn:RSC.org
Màu vàng Caddimi không phải là chất màu duy nhất chịu những ảnh hưởng này. Sơn màu đỏ được dùng trong rất nhiều các tác phẩm của Van Gogh cũng lâm vào hoàn cảnh tương tự và đang mất dần vẻ rực rỡ của chúng bởi hợp chất Minium có trong thành phần sơn; các nhà khoa học đã khám phá ra rằng nó sẽ chuyển sang màu trắng dưới tác dụng của ánh sáng. Giống như Caddimi, sơn vẽ chứa Minium (còn được biết đến là chì đỏ) từng được các họa sĩ sử dụng rộng rãi.
Mặc dù sư tổn hại này trên các bức tranh không có cách nào để khắc phục, nhưng các nhà khoa học đang tiến hành nghiên cứu để tìm cách giảm thiểu tổn thất trong tương lai, bao gồm việc khuyến khích các bảo tàng chỉnh lại mức độ ánh sàng và độ ẩm tại nơi trưng bày.
(H.A trích nguồn Artnetnews, J.N biên tập, 04/07/2015)
